کنتاکتورها تجهیزات الکترومکانیکی هستند که برای قطع و وصل مدارهای الکتریکی با جریان بالا در سیستمهای صنعتی و تجاری به کار میروند. این دستگاهها بر اساس ویژگیها و کاربردهای مختلف به دستههای متنوعی تقسیم میشوند. در ادامه، معیارهای اصلی دستهبندی کنتاکتورها را بررسی میکنیم.
- آیتم #1 در لیست
- آیتم #2 در لیست
- آیتم #3 در لیست
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای جریان متناوب (AC): برای مدارهای AC طراحی شده و در کاربردهای صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند. این کنتاکتورها خود به دستههای مختلفی تقسیم میشوند:
- AC-1: مناسب برای بارهای غیر القایی یا با القای کم، مانند بارهای مقاومتی.
- AC-2: برای راهاندازی و قطع موتورهای روتور سیمپیچی شده.
- AC-3: مناسب برای راهاندازی و قطع موتورهای قفس سنجابی در حالت کار عادی.
- AC-4: برای کاربردهایی که نیاز به راهاندازی مکرر، پلاگینگ و اینچینگ موتورهای قفس سنجابی دارند.
- AC-5a: سوئیچینگ لامپهای تخلیه الکتریکی.
- AC-5b: سوئیچینگ لامپهای رشتهای.
- AC-6a: سوئیچینگ ترانسفورماتورها.
- AC-6b: سوئیچینگ بارهای خازنی.
- AC-7a: بارهای القایی ضعیف در لوازم خانگی یا بارهای مشابه.
- AC-7b: بارهای موتوری برای لوازم خانگی.
- AC-8a: کنترل کمپرسور سیستمهای برودتی با رله اضافه بار به همراه ریست دستی.
- AC-8b: کنترل کمپرسور سیستمهای برودتی با رله اضافه بار به همراه ریست خودکار.
- AC-12: کنترل بارهای مقاومتی و حالت جامد با ایزولهسازی اتوکوپلر.
- AC-13: کنترل بارهای حالت جامد با ایزولهسازی توسط ترانسفورماتور.
- AC-14: کنترل بارهای الکترومغناطیسی کوچک.
- AC-15: کنترل بارهای الکترومغناطیسی AC.
کنتاکتورهای جریان مستقیم (DC): برای مدارهای DC طراحی شده و در کاربردهای خاصی مانند راهاندازی موتورهای DC به کار میروند. این کنتاکتورها نیز به دستههای زیر تقسیم میشوند:
- DC-1: مناسب برای بارهای غیر القایی یا با القای کم.
- DC-2: برای راهاندازی و قطع موتورهای شنت.
- DC-3: برای راهاندازی، پلاگینگ و اینچینگ موتورهای شنت.
- DC-5: برای راهاندازی، پلاگینگ و اینچینگ موتورهای سری.
- DC-6: سوئیچینگ لامپهای رشتهای.
- DC-12: کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با ایزولهسازی اتوکوپلر.
- DC-13: کنترل بارهای الکترومغناطیسی DC.
- DC-14: کنترل بارهای الکترومغناطیسی DC با مقاومت کاهش مصرف.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای ولتاژ پایین: برای ولتاژهای تا ۱۰۰۰ ولت طراحی شده و در کاربردهای عمومی استفاده میشوند.
کنتاکتورهای ولتاژ بالا: برای ولتاژهای بالای ۱۰۰۰ ولت طراحی شده و در صنایع سنگین به کار میروند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
- کنتاکتورهای جریان پایین: برای بارهای کوچک و کاربردهای سبک مناسب هستند.
- کنتاکتورهای جریان بالا: برای بارهای سنگین و کاربردهای صنعتی با جریانهای بالا طراحی شدهاند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
- کنتاکتورهای موتوری: برای کنترل موتورهای الکتریکی استفاده میشوند.
- کنتاکتورهای روشنایی: برای سیستمهای روشنایی به کار میروند.
- کنتاکتورهای خازنی: برای سوئیچینگ بانکهای خازنی در سیستمهای تصحیح ضریب توان استفاده میشوند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
- الکترومغناطیسی: با استفاده از سیمپیچ و ایجاد میدان مغناطیسی عمل میکنند.
- حالت جامد (Solid State): با استفاده از قطعات الکترونیکی بدون قطعات متحرک، برای سوئیچینگ سریع و بدون نویز مناسب هستند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای تکپل (1P): برای مدارهای تکفاز.
کنتاکتورهای دوپل (2P): برای قطع و وصل همزمان دو فاز در مدارهای تکفاز.
کنتاکتورهای سهپل (3P): برای مدارهای سهفاز.
کنتاکتورهای چهارپل (4P): برای مدارهای سهفاز به همراه نول.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
معمولی: برای استفاده در شرایط عادی طراحی شدهاند.
ضد انفجار: برای محیطهای خطرناک و انفجاری، مانند صنایع نفت و گاز.
ضد گرد و غبار و رطوبت: مناسب برای محیطهای آلوده و مرطوب.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای دستی: با استفاده از عملگرهای دستی کار میکنند و برای کاربردهای ساده مناسب هستند.
کنتاکتورهای مغناطیسی: با استفاده از سیمپیچ و میدان مغناطیسی عمل میکنند و در کاربردهای صنعتی رایج هستند.
کنتاکتورهای حرارتی: با استفاده از تغییرات دما و انبساط مواد عمل میکنند و در برخی کاربردهای خاص به کار میروند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای باز: بدون محفظه محافظ و برای نصب در تابلوهای الکتریکی مناسب هستند.
کنتاکتورهای محصور: دارای محفظه محافظ برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و رطوبت.
کنتاکتورهای ضد انفجار: دارای محفظهای مقاوم در برابر انفجار برای استفاده در محیطهای خطرناک.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای دارای رله حرارتی:
این کنتاکتورها دارای مکانیزم حفاظت حرارتی هستند و در صورت افزایش دمای مدار (به دلیل اضافه بار یا خرابی)، مدار را قطع میکنند.کنتاکتورهای دارای فیوز داخلی:
در این کنتاکتورها، فیوزهای داخلی برای حفاظت از مدار در برابر جریانهای خطا و اتصال کوتاه تعبیه شده است.کنتاکتورهای دارای حفاظت مغناطیسی:
این کنتاکتورها از حفاظت مغناطیسی برای جلوگیری از آسیب ناشی از جریانهای بالا (مانند اتصال کوتاه) استفاده میکنند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای مکانیکی:
دارای قطعات فیزیکی متحرک هستند که با ایجاد تماس یا قطع آن عمل میکنند. این نوع کنتاکتورها در کاربردهای معمولی بسیار رایج هستند.کنتاکتورهای حالت جامد (Solid State):
از قطعات الکترونیکی برای قطع و وصل مدار استفاده میکنند. این نوع کنتاکتورها فاقد قطعات مکانیکی بوده و عمر طولانیتر و عملکرد سریعتری دارند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای تایمردار:
قابلیت تنظیم زمان برای تأخیر در وصل یا قطع مدار را دارند. این ویژگی در کاربردهای خودکارسازی صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.کنتاکتورهای بدون تایمر:
به صورت فوری عمل کرده و مدار را به سرعت قطع یا وصل میکنند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای معمولی:
به صورت محلی کنترل میشوند و نیاز به دسترسی فیزیکی برای تغییر وضعیت دارند.کنتاکتورهای هوشمند:
از طریق سیستمهای اتوماسیون صنعتی یا اینترنت اشیا (IoT) قابل کنترل هستند و میتوان از راه دور وضعیت آنها را مدیریت کرد.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای کشاورزی:
برای کاربردهایی مانند پمپهای آب و تجهیزات آبیاری مورد استفاده قرار میگیرند.کنتاکتورهای صنعتی:
در سیستمهای بزرگ صنعتی مانند کنترل موتورها، کورهها و کمپرسورها استفاده میشوند.کنتاکتورهای تجاری:
برای سیستمهای روشنایی و تجهیزات الکتریکی سبکتر در ساختمانهای تجاری طراحی شدهاند.
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
کنتاکتورهای استاندارد IEC: بر اساس استانداردهای کمیسیون بینالمللی الکتروتکنیک طراحی شدهاند.
کنتاکتورهای استاندارد NEMA: بر اساس استانداردهای انجمن
انواع کنتاکتور بر اساس نوع جریان الکتریکی
- کنتاکتورها ممکن است بسته به تولیدکننده و نیازهای بازار محلی، ویژگیهای خاصی داشته باشند. برای مثال:
- برندهای معتبر مانند Schneider Electric، Siemens، و ABB محصولاتی با استانداردهای بالا ارائه میدهند.
- استانداردهای منطقهای ممکن است بر نوع و کاربرد کنتاکتورها تأثیر بگذارد.