کلیدهای حرارتی (Thermal Overload Relays) از تجهیزات حفاظتی مهم در سیستمهای الکتریکی هستند که برای جلوگیری از آسیب به موتورهای الکتریکی و تجهیزات در برابر اضافهبار و حرارت بیش از حد طراحی شدهاند. این کلیدها معمولاً به همراه کنتاکتورها در مدارهای کنترل موتور استفاده میشوند و به وسیله آنها میتوان از بروز مشکلاتی نظیر سوختن یا آسیب دیدن موتور در اثر اضافهبار جلوگیری کرد.
ساختار و عملکرد کلیدهای حرارتی
کلیدهای حرارتی معمولاً از سه بخش اصلی تشکیل شدهاند:
- سنسور حرارتی: شامل یک عنصر حرارتی (مثل بیمتال) که با افزایش دما انبساط مییابد و باعث حرکت یک تماس میشود.
- دستگاه تنظیمی: برای تنظیم سطح حرارت و جریان در کلید استفاده میشود.
- سیستم قطعکننده: در صورت بروز اضافهبار، این بخش عمل قطع کردن مدار را انجام میدهد تا از آسیب به موتور یا تجهیزات جلوگیری کند.
عملکرد: هنگامی که جریان الکتریکی از طریق کلید حرارتی عبور میکند، بیمتال یا عنصر حرارتی داغ شده و منبسط میشود. اگر جریان از مقدار تنظیم شده بیشتر شود، بیمتال به حدی داغ میشود که تماسها را قطع کرده و مدار را قطع میکند.
انواع کلیدهای حرارتی
- کلیدهای حرارتی با تنظیم دستی (Manual Reset Thermal Overload Relays)
- توصیف: این نوع کلیدها نیاز به تنظیم دستی دارند و بعد از فعال شدن، باید به صورت دستی ریست شوند.
- کاربرد: مناسب برای کاربردهایی که نیاز به تأیید دستی برای بازنشانی وضعیت دارند.
- کلیدهای حرارتی با تنظیم خودکار (Automatic Reset Thermal Overload Relays)
- توصیف: این نوع کلیدها به طور خودکار بعد از کاهش دما و جریان، به حالت فعال بازمیگردند.
- کاربرد: مناسب برای کاربردهایی که نیاز به ریست خودکار دارند و ممکن است بدون نظارت انسانی کار کنند.
- کلیدهای حرارتی با تنظیم الکترونیکی (Electronic Thermal Overload Relays)
- توصیف: این نوع کلیدها با استفاده از تکنولوژی الکترونیکی برای اندازهگیری و تنظیم حرارت و جریان طراحی شدهاند.
- کاربرد: مناسب برای کاربردهایی که نیاز به دقت بالا و تنظیمات پیچیده دارند.
کاربردهای کلیدهای حرارتی
- محافظت از موتورهای الکتریکی
- توضیح: کلیدهای حرارتی برای جلوگیری از آسیب به موتورهای الکتریکی در صورت بروز اضافهبار استفاده میشوند.
- مثال: موتورهای پمپ، فنها، کمپرسورها.
- حفاظت از تجهیزات برقی
- توضیح: این کلیدها میتوانند در مدارهای برقی دیگر برای حفاظت از تجهیزات مختلف در برابر اضافهبار و حرارت بیش از حد استفاده شوند.
- مثال: ترانسفورماتورها، دستگاههای گرمایشی.
- اتوماسیون صنعتی
- توضیح: در سیستمهای اتوماسیون صنعتی برای کنترل و نظارت بر عملکرد موتورها و تجهیزات صنعتی به کار میروند.
- مثال: خطهای تولید، ماشینآلات صنعتی.
- تجهیزات خانگی
- توضیح: در برخی تجهیزات خانگی نیز برای جلوگیری از آسیب به دستگاهها در صورت اضافهبار استفاده میشود.
- مثال: ماشینهای لباسشویی، یخچالها.
برندهای معروف و مدلهای کلیدهای حرارتی
1. مولر (Moeller)
- مدلهای معروف:
- PKE Series: شامل کلیدهای حرارتی با تنظیم دستی و الکترونیکی با قابلیتهای متنوع برای کاربردهای صنعتی.
2. شراک (Schrack)
- مدلهای معروف:
- MCCB Series: کلیدهای حرارتی و قطعکنندههای مدار برای حفاظت از موتور و تجهیزات برقی.
3. ایتون (Eaton)
- مدلهای معروف:
- PXR Series: کلیدهای حرارتی با تنظیمات دقیق و امکانات پیشرفته برای کنترل و حفاظت از موتورهای الکتریکی.
4. دانفوس (Danfoss)
- مدلهای معروف:
- MCD Series: شامل کلیدهای حرارتی و درایوهای موتور با قابلیتهای پیشرفته برای کاربردهای صنعتی.
5. اتونیکس (Autonics)
- مدلهای معروف:
- H3CR Series: کلیدهای حرارتی با تنظیم دستی و خودکار برای کنترل و حفاظت از تجهیزات صنعتی.
6. امرون (Omron)
- مدلهای معروف:
- K8DT Series: کلیدهای حرارتی و رلههای محافظ با امکانات پیشرفته برای اندازهگیری و کنترل دقیق.
نتیجهگیری
کلیدهای حرارتی نقش مهمی در حفاظت از موتورهای الکتریکی و تجهیزات برقی در برابر اضافهبار و حرارت بیش از حد دارند. انتخاب کلید مناسب بر اساس نوع کاربرد، جریان و نیازهای حفاظتی میتواند به بهبود عملکرد و ایمنی سیستمهای الکتریکی کمک کند. برندهای معتبر مانند مولر، شراک، ایتون، دانفوس، اتونیکس و امرون با ارائه محصولات با کیفیت و متنوع، گزینههای مناسبی برای حفاظت از تجهیزات برقی و صنعتی ارائه میدهند.