کنتاکتورها دستگاه‌هایی هستند که برای قطع و وصل بارهای الکتریکی بزرگ با استفاده از سیگنال‌های کنترل کوچک به کار می‌روند. این دستگاه‌ها به ویژه در کنترل موتورها، روشنایی، گرمایش و سایر تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ساختار و عملکرد کنتاکتور

کنتاکتورها از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند:

1. بخش ثابت (بخش تماسی ثابت)
2. بخش متحرک (بخش تماسی متحرک)
3. بخش کنترلی (بوبین یا سیم‌پیچ مغناطیسی)

هنگامی که بوبین کنتاکتور برق‌دار می‌شود، میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود که بخش متحرک را به سمت بخش ثابت می‌کشد و تماس بین آن‌ها برقرار می‌شود. این امر باعث بسته شدن مدار و عبور جریان الکتریکی از آن می‌شود.

آشنایی با انواع کنتاکتورهای صنعتی | استاندارد، خازنی و کمکی

کنتاکتورها از اجزای کلیدی در سیستم‌های کنترل صنعتی و تابلوهای برق هستند که وظیفه‌ی قطع و وصل مدارهای قدرت یا فرمان را به‌صورت الکترومغناطیسی بر عهده دارند. بسته به نوع کاربرد، کنتاکتورها به مدل‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در این مقاله به معرفی سه نوع اصلی آن‌ها یعنی کنتاکتورهای استاندارد، خازنی و کمکی می‌پردازیم.

✅ کنتاکتورهای استاندارد

کنتاکتورهای استاندارد رایج‌ترین نوع کنتاکتورها هستند که در مدارهای قدرت برای کنترل موتورهای الکتریکی، پمپ‌ها، هیترها و سایر مصرف‌کننده‌های صنعتی به کار می‌روند. این نوع کنتاکتورها با توجه به جریان نامی و تعداد پل‌های قدرت، در انواع مختلفی تولید می‌شوند. ویژگی مهم آن‌ها قابلیت تحمل جریان‌های بالا، عمر مکانیکی و الکتریکی بالا و نصب آسان در تابلوهای صنعتی است. این کنتاکتورها معمولاً دارای بوبین با ولتاژ AC یا DC و تیغه‌های کمکی برای ارسال سیگنال به مدار فرمان هستند.
🔗 مشاهده و خرید کنتاکتورهای استاندارد

⚡ کنتاکتورهای خازنی

کنتاکتورهای خازنی به‌طور خاص برای کلیدزنی بانک‌های خازنی طراحی شده‌اند. چون هنگام اتصال خازن‌ها به شبکه، جریان هجومی بالایی وارد مدار می‌شود، این نوع کنتاکتورها دارای مقاومت اولیه یا کنتاکت کمکی هستند تا از آسیب به تجهیزات جلوگیری شود. طراحی ویژه آن‌ها به کاهش جرقه، افزایش طول عمر خازن و کاهش نویز در سیستم کمک می‌کند. استفاده از کنتاکتور خازنی در بانک‌های اصلاح ضریب توان (PFC) ضروری است تا کلیدزنی ایمن و بدون اختلال انجام شود.
🔗 مشاهده و خرید کنتاکتورهای خازنی

🔄 کنتاکتورهای کمکی

کنتاکتورهای کمکی در مدارهای فرمان مورد استفاده قرار می‌گیرند و به‌جای کنترل بارهای قدرت، وظیفه دارند سیگنال‌ها را منتقل یا کنترل کنند. این کنتاکتورها معمولاً دارای چند تیغه باز (NO) و بسته (NC) هستند و برای ارسال فرمان به سایر تجهیزات مثل تایمرها، رله‌ها یا آژیرهای هشداردهنده به کار می‌روند. در واقع، کنتاکتور کمکی مغز کنترلی تابلوهای برق است که به هماهنگی بین تجهیزات کمک می‌کند و نقش کلیدی در اجرای توالی‌های منطقی در سیستم‌های اتوماسیون دارد.
🔗 مشاهده و خرید کنتاکتورهای کمکی

در صورتی که نیاز به راهنمایی برای انتخاب کنتاکتور متناسب با پروژه‌ی خود دارید، با تیم پشتیبانی فنی تماس بگیرید تا بهترین مدل را بر اساس ولتاژ، جریان و نوع کاربرد به شما پیشنهاد دهند.

انواع کنتاکتورها

1. کنتاکتورهای AC
   • برای کنترل و سوئیچ کردن بارهای AC (جریان متناوب) استفاده می‌شوند.
   • معمولاً در موتورهای الکتریکی، سیستم‌های گرمایش و روشنایی به کار می‌روند.
2. کنتاکتورهای DC
   • برای کنترل و سوئیچ کردن بارهای DC (جریان مستقیم) استفاده می‌شوند.
   • معمولاً در سیستم‌های اتوماسیون، کنترل باتری‌ها و دستگاه‌های DC استفاده می‌شوند.
3. کنتاکتورهای خازنی
   • به طور خاص برای سوئیچ کردن خازن‌ها طراحی شده‌اند.
   • در سیستم‌های تصحیح ضریب توان و بانک‌های خازنی به کار می‌روند.
4. کنتاکتورهای موتور
   • برای کنترل و سوئیچ کردن موتورهای الکتریکی استفاده می‌شوند.
   • دارای ویژگی‌های اضافی مانند حفاظت در برابر اضافه‌بار و قفل‌کننده حرارتی هستند.
5. کنتاکتورهای قطع‌کننده
   • برای کاربردهایی که نیاز به قطع و وصل کردن بارهای بزرگ دارند، استفاده می‌شوند.
   • در سیستم‌های توزیع برق صنعتی و تجاری به کار می‌روند.

معیارهای انتخاب کنتاکتور

1. ولتاژ کاری: ولتاژ که کنتاکتور برای آن طراحی شده است.
2. جریان کاری: حداکثر جریانی که کنتاکتور می‌تواند تحمل کند.
3. نوع بار: بسته به نوع بار (موتور، خازن، گرمایش، روشنایی) کنتاکتور مناسب انتخاب می‌شود.
4. تعداد و نوع کنتاکت‌ها: تعداد کنتاکت‌های اصلی و کمکی و نوع آنها (باز یا بسته).
5. زمان پاسخگویی: مدت زمانی که کنتاکتور برای عمل کردن نیاز دارد.

برندهای معروف کنتاکتور

1. مولر (Moeller)

مولر یک برند قدیمی و معتبر آلمانی در زمینه تولید تجهیزات الکتریکی و اتوماسیون صنعتی است. این برند در سال 1899 تأسیس شد و به دلیل کیفیت بالا و نوآوری‌های فنی، در بازار جهانی شناخته شده است. محصولات اصلی شامل کنتاکتورها، قطع‌کننده‌های مدار، رله‌ها و تابلوهای برق و کنترل می‌باشند.

2. شراک (Schrack)

شراک یک شرکت اتریشی معتبر است که در زمینه تولید تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی فعالیت می‌کند. این برند به دلیل ارائه محصولات با کیفیت و قابل اعتماد در بازارهای جهانی شناخته شده است. محصولات اصلی شامل کنتاکتورها، رله‌ها، قطع‌کننده‌های مدار و سیستم‌های توزیع برق می‌باشند.

3. ایتون (Eaton)

ایتون یک شرکت آمریکایی چندملیتی است که در زمینه تولید تجهیزات الکتریکی، هیدرولیکی و مکانیکی فعالیت می‌کند. این برند در سال 1911 تأسیس شد و به دلیل گستره وسیع محصولات و نوآوری‌های فنی معروف است. محصولات اصلی شامل کنتاکتورها، قطع‌کننده‌های مدار، سیستم‌های توزیع برق و محصولات اتوماسیون صنعتی می‌باشند.

4. دانفوس (Danfoss)

دانفوس یک شرکت دانمارکی است که در سال 1933 تأسیس شد. این شرکت در زمینه تولید تجهیزات سرمایشی، گرمایشی، هیدرولیکی و الکتریکی فعالیت می‌کند. محصولات اصلی شامل درایوهای موتور (VFDs)، کنترل‌های سرمایشی و گرمایشی، سیستم‌های هیدرولیکی و سنسورها و ترانسمیترها می‌باشند.

5. اتونیکس (Autonics)

اتونیکس یک شرکت کره‌ای است که در زمینه تولید سنسورها و تجهیزات اتوماسیون صنعتی فعالیت می‌کند. این شرکت به دلیل ارائه محصولات با کیفیت و قیمت مناسب شهرت دارد. محصولات اصلی شامل سنسورها، کنترلرهای دما، رله‌های زمانی و تجهیزات اندازه‌گیری و نمایش می‌باشند.

6. امرون (Omron)

امرون یک شرکت ژاپنی است که در سال 1933 تأسیس شد و یکی از پیشروان جهانی در زمینه اتوماسیون صنعتی و تجهیزات الکتریکی است. امرون به دلیل نوآوری و کیفیت بالای محصولاتش شناخته شده است. محصولات اصلی شامل PLC‌ها (Programmable Logic Controllers)، سنسورها، رله‌ها، HMI‌ها (Human Machine Interfaces) و درایوهای موتور می‌باشند.

چگونه کنتاکتور مناسب انتخاب کنیم؟

کنتاکتورها نقش حیاتی در کنترل و مدیریت بارهای الکتریکی در سیستم‌های صنعتی و تجاری دارند. انتخاب مناسب کنتاکتور بر اساس نوع بار، جریان و ولتاژ کاری، و استفاده از برندهای معتبر می‌تواند به بهبود کارایی و ایمنی سیستم‌های الکتریکی کمک کند.